پیشینه و قدمت زرشک قرمز بیدانه
تاریخچه استفاده از زرشک قرمز یا “barberry” به دوران باستان برمیگردد ، که از کلمه یونانی بربریا اقتباس گرفته شده است ، نخستین کسی که در قرن هشتم آن را با نام عربی بربریس به مردم شناساند سیمون ژانون سی بود.
زرشک در عربی عنبر باریس ، عقده ، عودذ الریح و به فرانسه Vinettier یا epine_vietter و به انگلیسی Barberry-tree نامیده می شود، در اغلب مناطق ایران با نام زرشک ولی در برخی مناطق ایران با نامهای محلی ( در رودسر با نام مالسم ، در ارسباران و زنجان با نام زریش ) نامیده می شود .
در کتاب “شاهنامه” فردوسی ذکر شده است که زرشک به عنوان یک میوه مهم در ایران در دوران پادشاهی کیانیان شناخته شده است. همچنین، از دوران باستان در شرق اروپا، زرشک به عنوان یک گیاه دارویی استفاده می شد.
موارد مصرف زرشک در گذشته در طب سنتی
چوب زرشک و احتمالا میوه آن در دامنه هاي هیمالیا از قدیم الایام مورد استفاده بوده است يونانیان در قرن اول ميلادي با عصاره ان به نام ليسيوم هندي آشنا بودند به نظر مي رسد زکریای رازی اولین کسی بوده است که خواص که خواص طبی زرشک را شناخته است در تاریخ آمده است که حکیم زکریای رازی زرشک را برای آدمی مفید تشخیص داده است و به هارون رشید سفارش کرده است که برای درمان تب عطش و التهاب آب زرشک بنوشد.
حکیم بوعلی سینا در کتاب قانون در مورد زرشک می نویسد : دو نوع است نوعی زرشک جلگه ای که گرم و سرخ رنگ است و دیگری زرشک دی ریگی یا کوهی که سیاه رنگ و مستطیل است ، سیاه از سرخ قوی تر است وی از 6 نوع داروی مخلوط گیاهی تحت عنوان قرص زرشک نام برده و آن را در درمان تب سرفه ، ناراحتی های کبد ،و در رفع تشنگی و افسردگی مفید دانسته است.
لینک خرید زرشک قرمز درجه یک قائنات
لینک خرید زرشک سیاه
درخچه زرشک
زرشک قرمز، گیاهی است که در مناطق خاورمیانه، آسیای مرکزی و آمریکای شمالی رشد میکند. از زرشک قرمز برای تهیه غذا، دارو و تزئینات استفاده میشود.
زرشک گیاهی بومی ایران است و نوع بی دانه آن برای برخی از نواحی جنوب خراسان خصوصا قائنات شهرت زیادی ایجاد نموده است ،
زرشک درختچه ای است دارای ساقه ای خاردار که ارتفاع آن تا ۴ متر نیز می رسد. چوب این درخت قهو ه ای ، قرمز و یا زردرنگ می باشد. برگ های آن بیضی شکل با دندانه های اره ای و گل های آن خوشه ای و زردرنگ است.
شاخه های زرشک تیغ زیادی دارد. میوه ی زرشک قرمز رنگ، گوشتی، بیضی شکل و دارای طعمی ترش است.
قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه ، پوست ریشه و ساقه ، برگ، گل و میوه آن است.
انتهای بهار و ابتدای تابستان، فصل شکوفه دادن بوته زرشک است. غنچههای آن زرد رنگ است که در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود میگیرند.
زرشک بومی مناطق معتدل و نیمه استوایی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی میباشند. کشور ایران بزرگ ترین تولیدکننده زرشک در دنیا میباشد که در این میان استان خراسان جنوبی با در اختیار داشتن نزدیک به ۹۷ درصد از اراضی زیر کشت این محصول، تولید ۹۵ درصد از زرشک دنیا را در اختیار دارد.
مصارف زرشک قرمز
تاریخچه استفاده از زرشک قرمز برمیگردد به دوره باستان. در سنتهای قدیمی آیوردی، مصری و یونانی از زرشک برای درمان بیماریها استفاده میشد. در ادبیات یونان باستان، زرشک به عنوان یک نوشیدنی محبوب شناخته شده بود.
در ایران نیز از زرشک برای تهیه غذاهای محلی مانند خورشت زرشک، مربای زرشک و آبپلو استفاده میشود. همچنین، این گیاه در طب سنتی ایران نیز جایگاه ویژهای دارد.
در قرن 17، زرشک به اروپا وارد شد و به سرعت محبوبیت پیدا کرد. در اوایل قرن 20، زرشک به ایالات متحده آمریکا نیز وارد شد و از آنجا به سایر نقاط دنیا صادر شد.
از زرشک قرمز در تهیه محصولات متنوعی مانند عطر، کیک، شیرینی، مربا و کنسرو استفاده میشود. همچنین، محققان این گیاه را به عنوان منبعی از ترکیبات فنولیک و آلکالوئیدی با خواص ضد التهابی و ضد باکتری تحقیق کردهاند
در قرون وسطی، از زرشک به عنوان یک درمان برای بیماری های گوارشی و برای تقویت سیستم ایمنی استفاده می شد. در طول دوره رنسانس، زرشک به عنوان یک داروی قوی برای درمان بیماری های عفونی و عفونتی شناخته شد.
اکنون، زرشک قرمز به عنوان یک گیاه دارویی و معطر، به طور گسترده در طب سنتی و درمانی استفاده می شود. همچنین، به عنوان یک ماده غذایی، زرشک قرمز در تهیه محصولات غذایی مختلف مانند مربا، شیرینی، نوشیدنی و سالاد به کار می رود.
زرشک در دوران صفویه
در دوران صفویه، زرشک به عنوان یکی از مهمترین محصولات صادراتی ایران به کشورهای همسایه شناخته شد و در کشورهایی مانند هند، پاکستان و افغانستان از زرشک برای تهیه انواع غذاها و نوشیدنیها استفاده میشود. همچنین در ایران، زرشک به عنوان یکی از اجزای مهم خورشتهای سنتی به کار میرود و در فصول سرد سال، به عنوان یک ماده غذایی گرم کننده محسوب میشود.
مناطقی که زرشک کشت می شود
امروزه نیز کشت زرشک در ایران و کشورهای همسایه به عنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی به شمار میرود و همچنان در سطح وسیعی کشت میشود. همچنین بسیاری از کشورهای دیگر نیز از جمله آمریکا، کانادا، آلمان و فرانسه نیز زرشک را کشت میکنند و از خواص آن بهره میبرند.
بزرگترین تولید کننده زرشک دنیا کشور ایران و در ایران قطب تولید زرشک خراسان و شهرستان قاینات می باشد، از همین رو زرشک را اغلب به نام زرشک خراسان و قاینات می شناسند.
چنانچه قصد کاشت زرشک و احداث باغ زرشک در هر شهری که هستید را داشتید ، حتما با کارشناس کشاورزی مجموعه طلای سرخ در خصوص نحوه و زمان کاشت و تهیه نهال زرشک مرغوب در ارتباط باشید.
شما می توانید از آذر ماه تا اسفند ماه هر سال نهال زرشک پاجوش قائنات را مستقیم از قائنات در سایت طلای سرخ خریداری نمائید.