نحوه و زمان برداشت زرشک در قائنات

در این مقاله می خواهیم در مورد نحوه برداشت زرشک صحبت کنیم؛درخت زرشک نوعی درخت با قد کوتاه که نهایت طول آن به 2.5 متر می رسد و از ان جمله درختانی است که به وسیله پاجوش تکثیر می گردد(حالت جوانه زدن که از کنار درخت مادری یک شاخه رویش می کند، و جدا ریشه دار می شود).

برای پیش خرید نهال پاجوش زرشک قائنات کلیک کنید( زمان تحویل و کاشت زرشک اول آذر تا پایان اسفند)

امروز که این مطلب ویرایش می شود ( 12 مهر 1402 )مجموعه طلای سرخ اقدام به برداشت زرشک تازه از باغ های زیر نظر خود در قائنات و شهرهای اطراف نموده ، بیشترین روش برداشت زرشک در طلای سرخ شاخه بر هست ، در حال حاضر زرشکها بصورت تر فروشی و تازه و نوبرانه با شاخه و دون ره فروش می رسد، و بعد از مرحله فروش زرشک تازه زمان تالار کردن زرشکها می رسد که در ادامه به آن پرداخته ایم .

برای اطلاع از قیمت و خرید زرشک تازه قائنات مستقیم از کشاورز روی لینک کلیک کنید.

مشخصات درخت زرشک

درختی است که معمولا از سال دوم به بعد محصول می دهد.و دارای تیغ های بسیار تیز می باشد که برداشت محصول را بسیار پرزحمت و سخت می کند،محصولی است که  به آب کم برای رشد نیاز دارد(در سال اول روی مدار 7 روز و از سال دوم هر 14 روز یک بار به آبیاری نیاز دارد) و در برداشت باید طوری محصول را جمع آوری کرد که به باران های پاییزی برنخورد. زمان برداشت میوه زرشک در خراسان از اواخر شهریور تا اواسط آذر به طول می انجامد باید سریع تر برداشت انجام شود تا به سرما و یخبندانی و باران های پاییزی نرسد.

زمان برداشت محصول زرشک

برداشت محصول زرشک بستگی به شروع بارانهای پاییزی دارد، اگر باران های زود هنگام پاییزه به وقوع نپیوندد، می توان زمان برداشت را به تاخیر انداخت تا میوه از نظر کیفیت و طعم به کیفیت لازم برسد، میوه های نارس کاملا ترش و تاحدودی گس هستند که بیشتر برای تهیه ژله مورد استفاده قرار می گیرند.

ریزش بارانهای زود هنگام پاییزه و نبود امکانات باغداران ،باعث ایجاد مشکلات برای خشک کردن زرشک می شود به طوری که گاهی محصول در خرمن گاه فاسد شده و یا آسیب می بیند که همین امر باعث شده زرشک کاران برای پیشگیری از این حادثه  نامطلوب، زرشک را زودتر از موقع مناسب آن و قبل از شروع باران های پاییزی برداشت نمایند.

  در حال حاضر روش های مختلفی برای برداشت این محصول پر زحمت و جود دارد که در ادامه به شما توضیح می دهیم.

انواع روش های برداشت زرشک

روش خوشه چینی

در این روش پارچه هایی زیر درختچه ها پهن و خوشه های میوه به وسیله دست به صورت تک به تک چیده شده و داخل سبدها یا جعبه های چوبی می ریزیم و به محل خشک شدن منتقل می کنیم.اما به دلیل وجود خار در کنار هر خوشه  این روش بسیار وقت گیر بوده و نیاز به کارگران ماهری دارد که از پس کار برآیند.

 هر کارگر با 8 ساعت کار به طور متوسط 24-20 کیلوگرم زرشک تر در هر روز می تواند برداشت نماید. به همین دلیل این روش بیشتر در گذشته با توجه به دستمزد پایین کارگر در سطح باغهای کوچک تا حدودی متداول بوده است،اما مزیت این روش این است که محصول به دست آمده با روش خوشه چینی از کیفیت مطلوبی برخوردار است

2. برداشت به وسیله ضربه زدن به شاخه ها

این روش مخصوص باغهای بزرگ و درخت هایی است که دارای ارتفاع زیاد هستند و برداشت با دست تقریبا غیر ممکن است بنابراین ابتدا پارچه هایی زیر درخت پهن می گردد سپس به وسیله چوب بلند نسبتا نازکی به شاخه ها میوه ها ضربه می زنند تا میوه ها بر روی پارچه های ضخیم پهن شده ریخته و به محلی خارج از باغ در فضای باز و در محلی آفتاب گیر بر روی زمین و یا پشت بام منازل برای خشک شدن منتقل می گردند.

بعد از انتقال باید زرشک ها مدام زیر و رو شوندکه تا حدودی با این روش خشک شده و در مراحل بعد با استفاده از جریان باد طبیعی و به وسیله چک (وسیله ای چوبی شبیه چهارشاخ مخصوص زرشک ) برگهای خشک از محصول جداسازی شود، در نهایت  خارهای باقی مانده زرشک ها توسط دستگاه های بوجاری برقی که مخصوص زرشک هستند جدا می شوند و محصول تمیز می شود

معایب برداشت به روش ضربه زنی

استفاده از روش برداشت ضربه ای باعث شکسته شدن شاخه های جوان که سال بعد بیشترین محصول زرشک را تولید می کند، می شود . همچنین این روش غلط برداشت سبب ریزش فراوان برگها و ایجاد ترکیدگی در پوست میوه ها به دلیل برخورد میوه ها با خارهای تیز و شاخه ها می شود در نتیجه ترشحات خارج شده از میوه های ترک خورده به میوه های سالم انتقال یافته و همین بهم چسبیدگی و جذب گردو غبار و نهایتا غیر بهداشتی شدن و کاهش کیفیت محصول می گردد.

روش ضربه ای متداول ترین روش برداشت زرشک می باشد ولی محصول آن از کیفیت و نرخ پایین تری برخوردار است. در روش ضربه ای هر کارگر با 8 ساعت کار به طور متوسط حدود 75-70 کیلوگرم زرشک تر در هر روز برداشت می نماید. ارتفاع انباشتگی محصول برداشت شده به این روش به هنگام خشک کردن معمولا 8-6 سانتی متر است ولی نبایستی بیش از سه سانتی متر باشد.

3. روش شاخه بر با قیچی

در روش شاخه بر، شاخه های به وسیله قیچی باغبانی بریده می شود و به محل های سرپوشیده مثل انبارهای مخصوص و فضاهای باز سر پوشیده به مدت طولانی حدود 2 ماه جهت خشک شدن بر روی داربست های چوبی یا فلزی  برده می شوند تا در مسیر جریان هوا قرار گیرند.

در صورت استفاده از سیستم های تهویه برقی برای به جریان انداختن هوا در انبارها زمان خشک شدن کوتاهتر می شود.پس از خشک شدن با تکان دادن شاخه ها زرشک خشک مرغوبی به نام زرشک پفکی به دست می آید که قیمت بالاتری را در بازار به خود اختصاص می دهد.

زرشک ها شاخه بر شده و خشک می شود و بعد از 4ماه از شاخه تکانده شده ( زرشک پفکی)

برای خرید انواع زرشک قائنات اینجا را کلیک کنید.

4. روش تلفیقی

 ابتدا شاخه های پر میوه به وسیله قیچی مانند روش شاخه بر بریده شده و محصول باقی مانده بر روی درختچه به روش ضربه ای برداشت می گردد.

5. سیستم برداشت مکانیکی زرشک

برای اجرای این روش از ماشینهای تکان دهنده استفاده می گردد، به این صورت که بازوهای الین دستگاه ها تنه را در بر گرفته و با ایجاد ارتعاش سبب ریزش میوه ها بر روی قابهای گیرنده با پوشش برزنت یا کرباس می شوند.

روش دیگر استفاده از ماشینهای برداشت بالای ردیف است که برداشت محصول درختچه های هرس شده به صورت پا کوتاه را با حرکت برروی ردیف ها انجام می دهد.

روش بعدی استفاده از سیستم های مکنده است که این سیستم با طراحی یک دستگاه ساده در سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی خراسان و در سه مرحله برای برداشت مکانیکی زرشک بی دانه مورد آزمایش قرار گرفت. برداشت ماشینی به وسیله مکش پس از تیمار بااتفون آسان تر بوده و محصول برداشت شده جهت فرآوری مناسبتر است.

در منطقه قائنات اغلب به روش های سنتی زرشک برداشت می شود، در ابتدای فصل که بعضی از درخت های باغ رسیده و معمولا برای تازه خوری به روش خوشه چینی برداشت می شود، و بعضی از کشاورزان که باغ های وسیع و درختان با ارتفاع بالا دارنئ و قصد دارند سریع تر بفرش برسانند زرشک خود را به روش ضربه زدن محصول زرشک باغ خود را برداشت می کنند،و در خرمن های وسیع پهن می کنند که زرشک اناری اول فصل می باشد و بعد از یک ماه به فروش می رسانند، اکثریت روش تلفیقی شاخه بر و ضربه زدن برداشت می کنند تا هم زرشک اناری و هم زرشک پفکی داشته باشند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد فصل برداشت زرشک  کلیک کنید.

شما هم اگر روشی تازه یا دستگاهی جدید برای برداشت زرشک استفاده می کنید در قسمت نظرات نظرتان را به اشتراک بگذارید.